РУБРИКАТОР
СЛЕПЦОВ ЗАХАР ИВАНОВИЧ
Кырыктаах сэрии биһиги нэһилиэкпитин тумнубатаҕа. 129 эр киһи Ийэ дойдуну көмүскүү саа-саадах тутан, армияҕа барбыттара. Кинилэртэн 74 буойун кыргыһыы толоонугар геройдуу охтубута. Ордубут саллааттар кыайыы аргыстаах дойдуларыгар этэҥҥэ төннүбүттэрэ. Аҕабынан эһэм Захар Иванович Слепцов сэрии инннинэ Елена Николаевна Колесовалыын ыал буолбуттара. Үлэ-хамнас үөһүгэр сылдьан, дьоллоохтук олорон испиттэрэ. Ким санаабыта баарай, сотору сэрии саҕаланыа диэн?!
Бэс ыйа - сахаларга кэтэһиилээх ый. Унньуктаах уһун кыһыны этэҥҥэ туораан, күөххэ үктэнэр кэрэ-бэлиэ кэм буоллаҕа. Туох барыта ситэн-симэнэн, дьон сүргэтэ көтөҕүллэр кэмигэр дойдуларыгар сиэхсит талабырдьыттар уоран саба түспүттэрин истэн, төһөлөөх аймаммыттара буолуой?!
Эһэм 1942 сыл атырдьах ыйын 19 күнүгэр сэриигэ барар бэбиэскэни туппут. Кини үөлээннээхтэрэ, биир дойдулаахтара ахталларынан, олус сэмэй, аҕыйах саҥалаах, үлэҕэ-хамнаска иннинэн киһи, кыайыгас үлэһит, кыыһырар диэни билбэт, сытыары-сымнаҕас майгылаах киһи диэн кэпсииллэр. Хомойуох иһин, эһэм ханна, хайдах сэриилэспитин туһунан туох да докумуон суох. Арай «Мэҥэ таас» кинигэҕэ киирбитинэн, «Японияны кыайыы иһин», «Аҕа дойду улуу сэриитигэр килбиэннээх үлэтин иһин» мэтээллэринэн 1945 с, 1947 с. наҕараадаламмыттар испиэһэктэригэр баар.
Сэрии кэнниттэн, 1947 с, ыһыах буолар күнүгэр дойдутугар эргиллэн кэлэр.
Тыыл ветерана Мария Дмитриевна Кайгородова ахтарынан: «Ол кэмҥэ тэлгэһэҕэ оонньуу сылдьар оҕолор дьиэ иһигэр биирдэ кутулла түспүттэрэ, соҕуруу диэкиттэн синиэллээх саллаат иһэр!» - диэбиттэригэр, дьиэҕэ олорор дьон бары таһырдьа кутуллан тахсыбыппыт. Үчүгэйдик дьүүллээн көрбүппүт, биһиги Сахаарбыт эбит. Оччолорго ийэтэ барахсан баара, кэргэнэ Өлөөнө таҥас өтүүктээри чугуун өтүүккэ чох уга турара. Оо, онно бары үөрбүппүтүөн! Кэлин иккиэн чэйдии олороллоро, онтон Сахаар ыйытар: «Өлөөнө тоҕо суруйбатаххыный?» Онуоха Өлөөнөтө: «Ол, эйигин сэриигэ ханна сылдьар диэн суруйуохпунуй?» Барахсаттар иккиэн даҕаны ис-истэриттэн наһаа холку, саҥалыын намыын дьон этилэр. Сэрии кэнниттэн тимир суол оҥоһуутугар 2 сыл үлэлэппиттэр. Онно хаста да сыыстаран ыалдьан, дойдутугар доруобуйата лаппа мөлтөөн кэлбитэ. Ол да буоллар, колхоз үлэтигэр көхтөөхтүк кыттыбыта. Оччолорго эмп-томп да суох буолан, кыайан эмтэммэккэ 1955 с. бэс ыйыгар олохтон туораабыта.
Биһиги эбээлээх-эһээбит төһө да эдэр саастарыгар олохтон туораабыттарын иһин, оччотооҕу оҕолор, билигин сааһырбыт ветераннар, кинилэри олус истиҥник ахталлар, кэпсииллэр. Ол иһин биһиги эһэлээх, эбээбитин төһө да хаартыскаттан көрөн билбиппит иһин, кинилэр Кыайыы күнүн чугаһаппыттара, эдэр саастарын үлэҕэ биэрбиттэрэ диэн киэн туттабыт!
Сиэнэ Люда Слепцова, 11 кылаас үөрэнээчччитэ, 2005 с.