Тыыл тыйыс тыынын этинэн-хаанынан билбит, культура эйгэтигэр өр сылларга үлэлээбит ытыктыыр киһибит
Иван Афанасьевич 1932 с. ыам ыйын 29 күнүгэр Уус-Алдан оройуонун Өнөр нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1942 сыллаахха Өнөр Эһэлээҕин үс кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирбитэ. Сэрии кэмигэр ийэтэ Намы булбут. Намҥа кэлэн Хатырык 7 кылаастаах оскуолатын бүтэрээт, 1951 сыллаахха Дьокуускайдааҕы музыкальнай-художественнай училищеҕа үөрэнэ киирбитэ. Үөрэнэ сырыттаҕына, армияҕа сулууспалаан, артиллерист-наводчик уонна отличник-десантник буолбута. 1956 сыллаахха Хатыҥ-Арыыга библиотекарынан үлэлээбитэ. 1957 сыл сайын оройуон кулуубугар инструктордаабыта. 1958 сыллаахха училищетын бүтэрэн баран, Чурапчыга үлэлии барбыта. 1960 сыллаахха Намҥа аан маҥнай музыкальнай оскуоланы астарбыта. 1978 сыллаахха мелодистар түмсүүлэрин төрүттэспитэ. 1972 сыллаахха Нам музыкальнай оскуолатыгар директордаан, учууталлаан 1978 сыллаахха пенсияҕа тахсыар диэри үлэлээбитэ. Билигин «Отуу уота» литературнай түмсүү кыттааччыта буолан, литература араас жанрдарыгар айымньылары суруйар.
___________________________________________________
_____________________________________________________
Санаатахпына хараҕым уутунан суунабын…
(Сэрии кэминээҕи оҕолор олохторуттан)
1942 сыл – сэрии өрөгөйдөөн турар кэмэ. Онно эбии 1938 сылтан 1944 сылга диэри уоттаах сут турбута. Мин 10 саастаахпар 1942 сыллаахха Эһэлээх 3 кылаастаах оскуолатыгар үөрэнэ киирбитим. Саха сирин үрдүнэн сутааһын кэмэ этэ. Оччолорго государственнай уонна колхознай интернат диэннэр бааллара. Нэһилиэктэр оскуолаттан ыраахтар, ол иһин оҕо интернакка эрэ олордоҕуна үөрэнэр кыахтааҕа. Государственнай интернаты государство үбүлүүр. Онно үөрэхтэригэр үчүгэй эрэ оҕолору талаллара үһү. Колхознай интернаты колхуос хааччыйар. Оттон колхуоспутугар киһилиин-сүөһүлүүн хоргуйан өлө тураллар.
Эһэлээхпит көстөн турар, биэрэстэҕэ чугаһыыр, Өнөр эбэтин сыырын анныгар “Ойоҕоско” былыргы балаҕаҥҥа олорбуппут. Оҕолору олордорго диэн Гуляев Уйбааннаах, элбэх оҕолоох ыаллар, көрөн-харайан олорпуттара. Аһатыахтара дуо, киэҥ балаҕаны ититтэхтэринэ да сөп курдуга. Биһиги I Өспөх нэһилиэгин “Кыһыл Сардаҥа” колхуос оҕолоро этибит…
И.А.Бубякин
_______________________________________________________________________________________________________
Кыайыы, дьол туһунан / [Нам улууһун «Отуу уота» обществ. лит. түмсүү чилиэннэрин айамньыларын хомуурунньуга ; хомуйан оҥордулар уонна бэчээккэ бэлэмнээтилэр: А. Г. Дунаев, Г. К. Эверстов ; таһаарыыга эппиэттээх М. Р. Софронова]. — Нам : [и. с.], 2015. — 100 с. : портр., нот. ; — 300 экз.
Эдэр сааһым чаҕылхай сулуһа : хоһооннор / [хомуйан оҥордо Е. С. Попова ; аан тылы суруйда Елена Прокопьева-Дойдууна]. — Дьокуускай : Компания «Дани-Алмас», 2018. — 63 с. : ил., портр. ; 21 см. — 200 экз.
Бубякин-Чөҥөчөк, Иван Афанасьевич (1932). Сытыы-кылыс чабырҕах тылынан / Иван Бубякин-Чөҥөчөк. — Дьокуускай : Дани-Алмас, 2020. — 30 с. : ил. ; 22 см. — 1000 экз.
Ыстатыйалар:
- Румянцев Т., Эһэм олоҕуттан. [үлэ, тыыл ветерана И. А. Бубякин] — : , // Эҥсиэли. . — 2011. — Муус устар 9 күнэ-С. 3;
- Дунаев А. Г., Сөптөөҕүнэн ааҕабын. [үлэ, тыыл ветерана И. А. Бубякин] — : , //Кыым. . — 2013. — Бэс ыйын 6 күнэ-С. 16;
- Бубякин-Чөҥөчөк И. А., Илья Винокуров хотугу омуктарга үтүөтэ. [Илья Егорович Винокуров 1924-1930 сс. хоту оройуоннарга үлэлээбитэ] — : , //Кыым. . — 2016. — Олунньу 4 күнэ-С. 41;
- Бубякин-Чөҥөчөк И. А., Өлүүттэн өрөһүйбүтэ. [Илья Егорович Винокуров туһунан] — : , //Туймаада. . — 2017. — Тохсунньу 26 күнэ-С. 8;
ВИДЕОТЕКА
Национальнай библиотека фондатыттан кинигэлэр, П.И.Сивцев аатынан история уонна этнография музейын фондатыттан докумуоннар, Намнааҕы оҕо модельнай библиотекатын ютуб-каналыттан видео туһанылыннылар.
Хомуйан оҥордо: Дьяконова Р.Н.